Delikatne promienie wschodzącego słońca, kolorowe balony z każdej strony, zachwyceni, uśmiechnięci, lub płaczący ze wzruszenia ludzie.

Magia! Jak inaczej mogę opisać to co prawie każdego ranka dzieje się w Kapadocji?

Zarówno lot balonem, jak i obserwowanie tych łagodnych gigantów z punktów widokowych było dla mnie niezwykłym doświadczeniem. Na tą przygodę czekałam od samego przyjazdu do Turcji, a więc ładnych parę miesięcy.

Teraz, już po fakcie chcę podzielić się tym doświadczeniem z wami.

W artykule znajdziecie zarówno praktyczne informacje na temat lotu balonem w Kapadocji oraz moją relację z tej wyjątkowej atrakcji.

Balony w Kapadocji - krótka historia

Pierwsze balony zostały sprowadzone do Turcji w latach 1980-tych. A po paru latach powstała pierwsza w tym kraju firma organizująca komercyjne loty. Tak zaczęła się piękna historia, która trwa do dziś.

Obecnie Kapadocja jest jednym z najbardziej znanych i ze względu na bardzo ciekawą geologię, spektakularnych ośrodków lotów balonami na świecie.

Ze względu na doskonałe warunki pogodowe, dzień za dniem (średnio 270 dni w roku), nad Göreme i okolicami wzbija się w powietrze ok. 150 balonów, dodając jeszcze więcej uroku i tak już wspaniałym krajobrazom.

W ostatnich latach lotu balonem w Kapadocji doświadczyło ponad 500000 osób rocznie! Pół miliona osób rocznie! Wow!

Od jakiegoś czasu jest tu też organizowany Międzynarodowy Festiwal Balonów. Podczas festiwalu zobaczymy balony z całego świata i o różnych, przedziwnych kształtach. Ale nie martwcie się, nie trzeba trafić do Kapadocji w czasie festiwalu, balony można tu podziwiać przez prawie cały rok.

Jak zaplanować lot balonem w Kapadocji?

Jeśli waszym marzeniem jest polecieć balonem nad księżycowym krajobrazem Kapadocji, nie zapomnijcie odpowiednio wcześnie zaaranżować swoją atrakcję.

Poniżej znajdziecie wskazówki na co zwrócić uwagę przy planowaniu lotu balonem.

Wybór operatora

W Kapadocji działa obecnie 25 licencjonowanych operatorów lotów balonem. Oferują bardzo podobne usługi i może być ciężko zdecydować się na konkretną firmę.

Często nasz wybór będzie podyktowany dostępnością miejsc (szczególnie w szczycie sezonu).

Z mojego rozeznania wynika, że najlepszą opinią cieszą się Royal Balloons oraz Butterfly Balloons. Chociaż wydaje mi się, że nie ma to związku z samym lotem, a z 'otoczką' czyli ich bardzo dobrą organizacją całego doświadczenia (od odebrania pasażerów z hotelu do odstawienia ich bezpiecznie z powrotem).

Z mężem zdecydowaliśmy się na usługi Butterfly Balloons i nasze doświadczenie (które opisuję trochę dalej), oceniamy na 5 gwiazdek!

Kwestiami na które warto zwrócić uwagę podczas wyboru operatora są:

• ilość pasażerów w koszu

Generalnie im mniej osób musi zmieścić się w koszu, tym lepsze będą twoje wrażenia, chcemy się przecież cieszyć doświadczeniem, a nie czuć się jak w zatłoczonym tramwaju.

Za wyjątkiem lotów prywatnych, lub lotów VIP, w koszu znajduje się zazwyczaj od 16 - 28 pasażerów. Polecałabym wybrać lot z jak najmniejszą liczbą pasażerów pasującą do waszego budżetu.

• pierwszy czy drugi 'rzut' tzw. slot (sunrise vs. bright flight)

Balony w Kapadocji latają jedynie bardzo wczesnym rankiem.

Jeśli wydane jest pozwolenie na lot, to pierwsze balony startują na ok. 30 min przed świtem. W pierwszym 'rzucie' startuje ok. 100 balonów. Kolejna transza, startuje później w okolicach świtu, albo tuż po wschodzie słońca. Co nie znaczy, że słońce jest już wysoko na horyzoncie.

• długość trwania lotu

Standardowo loty trwają 60 minut, ale niektóre firmy oferują dłuższe, 75-minutowe lub 90-minutowe loty. Oczywiście trzeba pamiętać, że 60 minut to szacowany czas lotu, jeśli mamy szczęście i warunki sprzyjają, lot może okazać się trochę dłuższy.

• dodatkowe atrakcje i usługi:

Uroczyste zakończenie lotu z szampanem - nie jest to oczywiście konieczność, ale moim zdaniem po wylądowaniu celebracja z dodatkiem bąbelków, okazała się doskonałym uwieńczeniem i tak już wspaniałej przygody (Royal Balloons reklamuje się, że swoim klientom serwuje prawdziwego szampana).

Piloci ze znajomością angielskiego - nie wszyscy piloci znają angielski na wysokim poziomie, więc jeśli nie znamy tureckiego, a chcemy wypytać pilota o tajniki lotu i sterowania balonem, warto za wczasu dowiedzieć się, czy nasz pilot porozumiewa się po angielsku (lub w innych językach).

Kamera 360° lub inny sprzęt photo/video - jeśli zależy nam na fajnych fotografiach lub video, zainteresujmy się, czy podczas lotu będą robione zdjęcia.

Ja o tym jakoś nie pomyślałam, więc byłam mile zaskoczona, że nasz balon był wyposażony w kamerę 360°. Po lądowaniu pasażerowie mieli możliwość wykupienia plików za dodatkową opłatą.

Transport i śniadanie - transport z i do hotelu jest zazwyczaj wliczony w cenę pakietu, ale nie zaszkodzi się upewnić. Ze śniadaniem bywa różnie. Ponieważ loty balonem organizowane są bardzo wcześnie, a hotele zaczynają serwis śniadaniowy ok. 7-8, małe śniadanie serwowane przed lotem nie zaszkodzi.

Pozycja - czy stoimy, czy siedzimy w balonie? W większości w koszach nie ma siedzeń, a cały lot odbywamy na stojąco. Loty z siedzeniami oferuje jedynie Voyager Balloons, ale takie loty są dużo droższe.

Myślę, że najważniejsza kwestia, to ilość osób w balonie, ponieważ wpływa ona bezpośrednio na nasz komfort. Pozostałe elementy nie są tak istotne, ale na pewno wpłyną na nasze ostateczne wrażenia i to w jaki sposób zapamiętamy przygodę w Kapadocji.

Bardzo dobre zestawienie operatorów działających w Kapadocji znajdziecie na stronie Captivating Cappadocia.

Jest jeszcze jedna ważna rzecz, o której musimy pamiętać.

Niezależnie od naszego bookingu, lot nie jest gwarantowany. Jeśli tureckie władze nie wydadzą pozwolenia na lot, z uwagi np. na złe warunki pogodowa, to lot się nie odbędzie.

W takiej sytuacji, albo otrzymamy całkowity zwrot kosztów, albo zostaniemy przeniesieni na inny termin, ale pod warunkiem, że są jeszcze miejsca!

Dlatego niezależnie od pory roku polecam wam bookować lot na pierwszy dzień waszego pobytu w Kapadocji. Jeśli lot się nie odbędzie, a zostajecie jeszcze parę dni, jest większa szansa, że znajdzie się dla was miejsce w ramach kolejnych lotów.

Koszt lotu balonem

Aktualne ceny lotów sprawdzicie na stronach operatorów, lub pośredników sprzedaży. Mogę jedynie powiedzieć, że ceny bardzo wzrosły w porównaniu z latami poprzednimi a ostatni sezon był w Kapadocji wyjątkowo długi. Chętnych na loty cały czas nie brakowało.

W październiku 2022 zapłaciliśmy 250 USD od osoby + 30 Euro za zdjęcia (ale koszt zdjęć podzieliśmy z dwójką pasażerów, których poznaliśmy podczas lotu). Zdjęcia i video dostaliśmy na dysku USB.

Najtańsze loty zaczynały się od 200 USD na osobę.

Balonowy biznes

W Kapadocji balonowy biznes to nie żarty.

Ponieważ atrakcja przynosi tym okolicom duże zyski, to działają tu 'balonowe kartele'! Loty balonem to lukratywny biznes, a licencje są ograniczone, toczy się więc walka o pozycję i klientów.

O ile klientów zazwyczaj nie brakuje, to licencje są ograniczone. Wywiązały się z tego widocznie jakieś nieporozumienia, bo nocując w niektórych hotelach nie zabookujemy usługi np. z Royal Balloons.

Warto mieć to na uwadze rezerwując zarówno zakwaterowanie, jak i lot.

Oprócz samych lotów w Kapadocji wokół balonów toczą się również inne interesy.

Ponieważ balony to przepiękny spektakl, możemy go uwiecznić na fotografiach w ramach profesjonalnej sesji zdjęciowej.

Nie trzeba daleko szukać, wystarczy, że wejdziemy na Instagram, wyszukamy #kapadocja a naszym oczom ukażą się efekty takich sesji.

Można tu, nawet wypożyczyć przeróżne stroje do zdjęć, np. suknie z długim, falującym na wietrze trenem, lub wykupić sesję zdjęciową z galopującymi końmi, czy zabytkowym samochodem (vintage) i balonami w tle.

Którą porę roku wybrać?

Jeśli odwiedzamy Kapadocję podczas letnich wakacji, jest to dobry czas na lot.

Najlepsze warunki na lot panują od maja do listopada, a szczyt sezonu przypada na miesiące letnie, kiedy najwięcej turystów odwiedza Kapadocję.

Jeśli lubicie mniej tłumów i zimową scenerię, miesiące zimowe oferują dodatkową atrakcję w postaci śniegu pokrywającego skalne kominy i kolorowe doliny Kapadocji. Loty odbyte latem i zimą dadzą nam zupełnie inną perspektywę na ten wyjątkowy krajobraz.

Najwięcej opadów, a więc i mniejsze szanse na lot są w kwietniu. Zazwyczaj najwięcej dni, kiedy loty się nie odbywają, przypada na okres od grudnia do kwietnia. Dodatkowo zimą jest dużo pochmurnych dni, co może sprawić, że lot nie będzie tak spektakularny, jak byśmy tego oczekiwali.

Tutaj znajdziecie więcej informacji o klimacie Kapadocji.

Jak się przygotować do lotu?

Ok, udało ci się zabookować wymarzoną atrakcję, teraz jest już z górki. Nie potrzeba wiele, aby móc w pełni cieszyć się lotem balonem, pamiętaj jedynie:

Loty odbywają się przed i o świcie, także w najzimniejszym czasie w ciągu doby.

O ile latem nie powinien być to żaden problem, w pozostałe pory roku będzie chłodno, a nawet bardzo zimno. Dodatkowo balon unosi się, a temperatura wysoko w powietrzu będzie niższa niż na ziemi.

Ubierzmy się więc wygodnie, na sportowo i stosownie do pogody.

Nie polecam zakładać ubrań czy dodatków (jak np. kapelusze, długie szaliki), które mogą zostać zbyt łatwo porwane przez wiatr, plątać się, czy w inny sposób przeszkadzać nam samym oraz współpasażerom.

Załóżcie także wygodne, sportowe obuwie, żeby było wam łatwiej wspiąć się do środka kosza i później się z niego zgrabnie wydostać ;)

Oczywiście nie zapomnijcie zabrać ze sobą sprzętu fotograficznego, na pewno będziecie chcieli uwiecznić chwile spędzone w powietrzu.

Czy wstawać wcześnie?

Choć ostateczne pozwolenia wydawane są tuż przez startem, na dzień przed zaplanowanym lotem lub sesją zdjęciową możemy sprawdzić czy warunki pogodowe pozwolą na wzbicie się balonów w powietrze. Tutaj sprawdzicie oficjalny status lotów.

Jeśli balony nie lecą, lepiej pospać sobie dłużej ;)

Czy lot balonem jest bezpieczny?

Jak wszystko i loty balonem niosą ze sobą ryzyko, choć generalnie są one uważane za najbezpieczniejszy środek transportu powietrznego.

W Kapadocji miało miejsce parę wypadków, w tym śmiertelnych, z udziałem balonów, ostatni w 2022 roku (parę dni po tym jak odbyłam swój lot). Pamiętajmy jednak, że tureckie władze bardzo dbają o bezpieczeństwo lotów, a wypadki są bardzo rzadkie.

Piloci balonów są dobrze wyszkoleni i mają wiele godzin lotów za sobą, a każdy operator musi posiadać odpowiednie licencje oraz sprawdzony sprzęt.

Dodatkowo warunki atmosferyczne są monitorowane na bieżąco i ostateczne pozwolenie na start balonów wydawane jest w ostatniej chwili przez Turecki Urząd Lotnictwa Cywilnego (Turkish Civil Aviation Authority).

Moja przygoda z balonami w Kapadocji

Na ok. 3 tygodnie przed wizytą w Kapadocji zaczęłam przeglądać oferty operatorów. Ku mojemu zaskoczeniu, wiele lotów było już zupełnie wyprzedanych!

Na stronie Butterfly Balloons miejsca w koszach szybko znikały, ale na szczęście udało nam się zabookować dwa na nasz pierwszy dzień pobytu w Göreme.

Na dzień przed odlotem dostałam email z wiadomością: "odbierzemy cię o 5:15 z twojego hotelu...". Nie jestem fanem wczesnych pobudek, ale emocje nie pozwoliły mi zaspać...;) O 5 rano, po ciemku czekaliśmy już przed hotelem.

Kierowca przyjechał na czas, robiąc rundkę po Göreme zebraliśmy pozostałych uczestników lotu, a potem zrobiliśmy przystanek w biurze operatora. Podpisaliśmy odpowiednie dokumenty, zjedliśmy czekające na nas, lekkie śniadanie i ruszyliśmy w drogę na pole startowe.

Choć było zupełnie ciemno, już z okna samochodu widzieliśmy powoli napełniane balony. Palniki raz po raz buchały ogniem podświetlając leżące na ziemi balony niczym gigantyczne żarówki.

Ze zniecierpliwieniem czekałam na napełnienie naszego balonu.

Podczas gdy zachwycaliśmy się widokami, pracownicy zwinnie rozwinęli balon i zaczęli go nadmuchiwać, najpierw zimnym powietrzem, a następnie z palników poszedł żar i balon powoli, powoli zaczął się podnosić.

Zanim jednak powietrze zaczęto podgrzewać, pozwolono nam wejść do wnętrza balonu. Można się było poczuć jak pod ogromną kopułą czy jak w kolorowej jaskini, balon jest naprawdę ogromny.

Kiedy powietrze było już nagrzane (do ok. 100°C), zaczęliśmy wdrapywać się do kosza. Pilot poinstruował nas jaką pozycję przyjąć w razie problemów przy lądowaniu i wzbiliśmy się w powietrze.

Ruch balonu był ledwie odczuwalny, gdyby nie oddalająca się w dole ziemia, nie poczułabym, że lecimy!

Nasz lot trwał ok. 70 minut a warunki były po prostu idealne, dlatego udało się zostać w powietrzu trochę dłużej (zazwyczaj loty trwają ok. 60 minut). Przez pierwsze pół godziny byłam tak podekscytowana, że właściwie nie pamiętam co się działo.

Lot balonem, choć bardzo, bardzo spokojny, był pełen wrażeń. Krajobraz Kapadocji jest pełen ciekawych form skalnych, które wyglądają szczególnie pięknie w promieniach stopniowo wyłaniającego się zza horyzontu słońca.

W powietrzu było mnóstwo balonów i to na różnych wysokościach! Jedne wysoko nad nami, inne pod nami, a inne w oddali, widoczne jako niewielkie kolorowe punkciki.

Nie mam co prawda porównania, ale cieszę się, że wybraliśmy tzw. 'bright flight'. Tylko początkowa faza lotu odbyła się tuż po świcie, kiedy było jeszcze dość ciemno, potem powoli było coraz jaśniej i można było podziwiać okolicę.

Pilot raz po raz podgrzewał powietrze w balonie i unosiliśmy się wyżej. Czasem z kolei przelatywaliśmy tak nisko i blisko formacji skalnych, że wydawały się być na wyciągnięcie ręki.

W koszu było moim zdaniem sporo miejsca. Kosz jest podzielony na 5 komór, z których środkową zajmuje pilot i butle z gazem, natomiast w pozostałych lokowani są pasażerowie.

Ilu pasażerów jest w koszu zależy od rozmiaru kosza i od operatora, ale podczas naszego lotu, w każdej komorze były 4 osoby (łącznie 18 osób licząc pilota i pomocnika pilota). Można swobodnie poruszać się w obrębie swojego 'przedziału', także na zmianę z dwoma innymi osobami robiliśmy sobie zdjęcia i obserwowaliśmy krajobraz z różnych stron.

Muszę również pochwalić naszego pilota, który umiejętnie i delikatnie obracał balon, tak aby każdy z pasażerów miał możliwość obserwowania krajobrazu z różnych stron i spojrzeć na wschód słońca.

Mogłam spytać go na jakiej zasadzie działa to obracanie balonu! Bo przecież nie ma tu kierownicy!

Dowiedziałam się jedynie, że pilot nie ma wielkiego wpływu na to, w którym kierunku poleci balon. Jedyną zmienną jaką może regulować to wysokość. Sterowanie balonem polega więc na wykorzystaniu różnych prądów powietrza, na różnych wysokościach.

Podobnie jak cały lot, lądowanie również było bardzo łagodne.

Wylądowaliśmy wprost na przyczepie samochodu, który transportuje kosz z powrotem do bazy. Choć samochód musiał nieźle manewrować i gonić balon zanim to się udało. Z balonu widać pełno takich manewrujących w dole samochodów, z których każdy goni za 'swoim' balonem.

Po lądowaniu był szampan, wszyscy uczestnicy dostali również certyfikat i medal, że odbyli lot. Jeszcze pełnych emocji, wzruszenia i szampańskich bąbelków odwieziono nas do hotelu, w sam raz na śniadanie.

Ale to nie wszystko! W balonach i pięknych widokach trudno się nie zakochać. Dlatego podczas mojego pobytu w Kapadocji zdążyłam jeszcze podglądać balony kilka razy.

Ale kolejne razy już nie z powietrza a czując grunt pod nogami.

Najlepsze miejsca i punkty widokowe do obserwacji balonów w Kapadocji

Jeśli cierpicie na lęk wysokości, zwyczajnie nie macie czasu czy ochoty na lot balonem, nie martwcie się, balonowy spektakl można podziwiać z poziomu gruntu.

Trzeba wstać rano, najlepiej przed świtem, ale warto. Widoki wynagrodzą nam tą wczesną pobudkę.

Balony można obserwować w zasadzie z każdego miejsca pomiędzy miejscowościami Göreme i Çavuşin, oraz z okolic zamku Uçhisar, ale jest parę naprawdę atrakcyjnych punktów widokowych, a balony dryfują przy nich na wyciągnięcie ręki. Dosłownie! Czasem trzeba zejść z drogi nisko lecącemu balonowi, jeśli nie chcemy zderzyć się z koszem.

Najwyższy punkt w Göreme

Jest to doskonałe miejsce zarówno na oglądanie wschodu, jak i zachodu słońca. Balony latają bardzo blisko tego miejsca i widać je doskonale.

Niestety z uwagi na łatwy dostęp, jest to również bardzo popularny i niezwykle zatłoczony punk widokowy. Wejście na taras widokowy jest płatne, ale kosztuje tylko kilka lir. Na górze można urządzić sobie piknik, zjeść coś lub napić się ciepłej herbaty. Widać stąd całe Göreme.

Wskazówka dla fotografów: to miejsce jest idealne do robienia zdjęć balonom, w ładny dzień o poranku będziemy mieć idealne złote światło (golden hour) i większość balonów przed nami (patrząc w stronę miasteczka Avanos).

Punkt sesji zdjęciowych

Kierując się z centrum Göreme w stronę Göreme Open Air Museum dotrzemy do miejsca, w którym organizowanych jest wiele z profesjonalnych sesji zdjęciowych z balonami w tle.

Oczywiście nie musimy wcale uczestniczyć w takiej sesji, wstęp jest bezpłatny, jest to teren otwarty i świetnie nadający się do obserwacji balonów.

Miejsce to jest popularne, ale zazwyczaj nie aż tak zatłoczone jak wcześniej wspomniany, wyżej położony punkt widokowy. Jeśli przyjdziemy odpowiednio wcześnie znajdziemy kawałek miejsca na rozłożenie koca i organizację pikniku.

Punk widokowy nad Doliną Miłości

To kolejny doskonały punkt do obserwacji zjawiskowych balonów, oraz nietypowych formacji skalnych z których słynie Kapadocja - tzw. kominów.

Niektóre balony wzbijają się powietrze z pola przy tym punkcie widokowym.

Zarezerwuj sobie conajmniej 30 minut na dojście do tego punktu z Göreme i zabierz ze sobą latarkę.

Wskazówka dla fotografów: Jeśli przyjdziemy tu rankiem, większość balonów będzie pomiędzy nami a wschodzącym słońcem (będziemy robili zdjęcia pod słońce).

Punkt widokowy na zachód słońca

Jest to miejsce szczególnie popularne wieczorem. Organizowane są w to miejsce wycieczki konne i przejazdy quadami, ponieważ można stąd podziwiać przepiękny zachód słońca. Ale możemy wybrać się tutaj również rano, na obserwację balonów.

Zarezerwuj sobie conajmniej 30 minut na dojście do tego punktu z Göreme lub z Çavuşin, dobrze jest mieć ze sobą latarkę.

Wskazówka dla fotografów: Obserwując balony, będziemy jednak tyłem do wschodzącego słońca. Jeśli na fotografiach chcecie akurat uchwycić wschodzące słońce, to lepiej wybrać jeden z pozostałych punktów widokowych, np. ten w Göreme.

Dla waszej wygody zaznaczyłam na mapie powyższe punkty widokowe:

Balony możemy obserwować również z tarasów widokowych oferowanych przez niektóre hotele, a także z daleka, np. z miasteczka Avanos (choć z takiej kilkukilometrowej odległości nie robi to już takiego wrażenia).

W Kapadocji wystarczy odpowiednio wcześnie wychylić głowę za okno i pewnie po niebie przemknie jakiś kolorowy balon.

---

Przydały ci się informacje zawarte w artykule? Chcesz wspomóc mojego bloga? Możesz to zrobić stawiając mi kawę.